12 วันสามพันห้าร้อยกิโลเมตร จากเหนือสู่ปลายแหลมตะวันออก

การเดินทางครั้งสุดท้ายของพวกเราก่อนสิ้นปีงบประมาณ 2557 นี้ ผมรู้สึกว่ามันตรากตรำและเหนื่อยล้าพอสมควร ผมรู้สึกหมดเรี่ยวหมดแรงโดยไม่รู้ตัว   

12 วันสามพันห้าร้อยกิโลเมตร จากเหนือสู่ปลายแหลมตะวันออก

คณะกรรมการตรวจสอบและประเมินผลพพื้นที่ปลอดภัยจากทุ่นระเบิด (QC/QA Team) ของเราออกเดินทางจากศูนย์ปฏิบัติการทุ่นระเบิดแห่งชาติ(TMAC) ดอนเมือง ในเช้าวันจันทร์ที่ 8 ก.ย.2557 โดยมีจุดหมายปลายทางคือ ชมพูภูคารีสอร์ท ที่พักแรม ณ อ.ปัว จ.น่าน กว่าจะถึงก็พลบค่ำพอดี 

เช้าวันรุ่งขึ้นพวกเราเดินทางเข้าตรวจสอบและประเมินผลพื้นที่ปลอดภัยจากทุ่นระเบิดของหน่วยปฏิบัติการทุ่นระเบิดด้านมนุษยธรรมที่ 4 (นปท.4) บริเวณ บ.ห้วยแกลบ ต.ชนแดน อ.สองแคว จ.น่าน ซึ่งเป็นพื้นที่สุดท้ายของปีงบประมาณ 2557 วันนั้นพวกเราเดินกันบนภูเขากันเกือบค่อนวัน ต่อจากนั้นช่วงบ่ายก็เดินทางต่อไปเยี่ยมผู้ประสบภัยจากทุ่นระเบิดจำนวน 1 คน คือ นางหลอม กันทะ อายุ 68 ปี อยู่ บ.สะเกิน ต.ยอด อ.สองแคว จ.น่าน 

ที่น่าน พวกเราเดินภูเขาเกือบค่อนวัน

ชีวิตคุณแม่หลอม กันทะ น่าเศร้ายิ่งกว่าละคร

เหยียบทุ่นระเบิดขาขาด ผัวทิ้ง ลูกตาย
ชีวิตคุณแม่หลอม กันทะ น่าเศร้านัก เป็นชีวิตที่โดดเดี่ยวเดียวดาย หลังเหยียบทุ่นระเบิดขาขาดทั้งสองข้าง ผัวก็ทิ้งแกไปตั้งแต่ลูก 2 คนยังเล็ก  แกเฝ้าเลี้ยงดูลูกสาวลูกชายแต่เพียงลำพัง วิบากกรรมไม่จบสิ้น ไม่นานลูกชายและลูกสาวทั้งสองคนก็มาจากแกไปอีกตั้งแต่อายุยังน้อย ทิ้งให้แกผจญอยู่ในโลกของความเงียบเหงา แกเล่าให้ฟังว่า ตอนลูกชายตาย แกต้องขายนาผืนสุดท้ายที่มีอยู่ 4 ไร่ มาทำศพให้ลูกชายซึ่งแกรักมาก แม้จนวันนี้..แกไม่มีที่ดินทำกินแม้สักผืนเดียว บ้านที่อยู่หลังนี้ ทางราชการก็สร้างให้ตามโครงการอยู่ดีมีสุข ยังดีที่แกมีลูกเก็บ (ลูกเลี้ยง) อยู่คนหนึ่ง ซึ่งส่งเงินให้แกใช้บ้าง แต่ก็ไม่แน่ไม่นอน เพราะมีอาชีพรับจ้างเหมือนกัน บางทีปีหนึ่งก็มาเยี่ยมแกสักครั้ง แต่บางปีก็ไม่มาเลย 

ความที่มีร่างกายพิการผสมกับความหว้าเหว่เงียบเหงาจากการสูญเสียสิ่งที่แสนรัก ทำให้บางครั้งขณะที่ผมสนทนากับแก ผมแทบกลั้นน้ำตาไว้ไม่อยู่ ลำคอตีบตันเสียงผมสั่นเครือ ด้วยความสงสารและสมเพชเวทนาในชะตาชีวิตของแก  

วันนั้น..พวกเราช่วยกันเรี่ยไรเงินคนละเล็กละน้อยได้ 3,000 บาท มอบให้แกไว้ประทังชีวิต แกขอบอกขอบใจให้ศีลให้พรพวกเรา..ท่ามกลางหยาดน้ำตาของแก... (ดูภาพ)

มุ่งสู่อิสานใต้

เช้าวันพุธที่ 10 ก.ย.2557 พวกเราออกเดินทางต่อลงมาทางภาคอิสานตอนใต้ จุดมุ่งหมายคือ อ.ขุขันธ์ จ.ศรีสะเกษ เพื่อฝึกอบรมการปฏิบัติการทุ่นระเบิดเพื่อมนุษยธรรมให้แก่คณะผู้แทนจากประเทศเมียนมาร์ จำนวน 10 คน ในวันทีี 12-14 ก.ย.2557

2 วันเต็มจากน่านสู่ศรีสะเกษ

พวกเราลัดเลาะผ่าน ตัวเมืองน่าน แพร่ อุตรดิตถ์ พิษณุโลก เพชรบูรณ์ ชัยภูมิ มาค้างคืนที่ อ.ชุมแพ จ.ขอนแก่น ในวันแรก เอาแค่นี้พอครับเพราะพวกเราไม่อยากเดินทางกลางคืนมันอันตราย รวมการเดินทางในวันนี้เกือบ 700 กม.

เช้าวันต่อมา คณะเราออกเดินทางแต่เช้าจากชุมแพ ลงมาตัวเมืองขอนแก่น ผ่านร้อยเอ็ด มหาสารคาม ถึงจุดหมายปลายทาง คือ สวัสดีรีสอร์ท อ.ขุขันธ์ จ.ศรีสะเกษ ก็พลบค่ำของวันพฤหัสบดีที่ 11 ก.ย.2557 พอดี

มิงกะลาบา คำยา (ภาษาพม่า แปลว่า สวัสดีครับ)

คณะของเรากับหน่วยปฏิบัติการทุ่นระเบิดด้านมนุษยธรรมที่ 3 (นปท.3) ได้ร่วมกันฝึกอบรมการปฏิบัติการทุ่นระเบิดเพื่อมนุษยธรรมให้แก่คณะผู้แทนจากประเทศเมียนมาร์ โดยผมได้รับมอบหมายให้เป็นผู้อำนวยการฝึก การฝึกประกอบด้วย การบรรยายการปรับลดพื้นที่ด้วยวิธี Land release การใช้ GPS ในการค้นหาและทำเครื่องหมายหมุดหลักฐานต่างๆ การเจาะช่อง การแกะรอยทุ่นระเบิด การทำลายทุ่นระเบิด การสนทนาแลกเปลี่ยนประสบการณ์ซึ่งกันและกัน นอกจากนั้นยังพาคณะผู้แทนจากเมียนมาร์ไปทัศนศึกษาบริเวณผามออีแดง และเขาพระวิหารอีกด้วย (ดูภาพ1, ดูภาพ2, ดูภาพ3, ดูภาพ4, ดูภาพ5, ดูภาพ6)

ฝึกอบบรมให้ผู้แทนจากประเทศเมียนมาร์ (ผ่านล่าม)

ปิดการอบรมรับประกาศนียบัตร

จากศรีสะเกษ สู่ ตราด..ปลายแหลมตะวันออก
หลังจากเสร็จสิ้นภารกิจการฝึกให้ผู้แทนเมียนมาร์แล้ว เช้าวันจันทร์ที่ 15 ก.ย.2557 พวกเราออกเดินทางจากศรีสะเกษ ผ่าน จ.สุรินทร์ บุรีรัมย์ สระแก้ว จันทบุรี ถึงที่พักโรงแรมตราดเซ็นเตอร์ก็เกือบค่ำ รวมระยะทางวันนี้ กว่า 500 กิโลเมตร

หาที่ซักผ้า
เจ็ดวันมาแล้ว พวกเรายังไม่ได้ซักผ้าสักชิ้น เพราะหาที่ซักไม่ได้ โดยเฉพาะชุดปฏิบัติงาน QC ของพวกเรา ซึ่งมีเพียงชุดเดียว (ได้รับแจกแค่นี้ครับ)  พวกเราแลดูสกปรกมอมแมมมาก  ที่โรงแรมตราดนี้ก็มีบริการซักผ้า แต่ต้องส่งซักตั้งแต่เช้า แต่ตอนนี้ค่ำแล้ว...ไม่ทัน  ทนใส่หน่อยนะ    

ป่าเมืองตราด
วันที่ 16-18 ก.ย.2557 คณะของเราทำการตรวจสอบและประเมินผลพื้นที่ปลอดภัยจากทุ่นระเบิดของหน่วยปฏิบัติการทุ่นระเบิดด้านมนุษยธรรมที่ 2 (นปท.2)  ในพื้นที่ จ.ตราด จำนวน 3 วันเต็ม ที่นี่ขึ้นชื่อว่า "เมืองฝนแปดแดดสี่" และตอนนี้เป็นฤดูฝนพอดี พวกเราจึงต้องผจญกับน้ำฝนและน้ำป่าตลอดทั้งวัน  เสื้อผ้ารองเท้าไม่เคยแห้ง เจ้าทากตัวน้อยที่คอยดูดเลือดก็มากมายเหลือเกิน ทุกวันพอกลับมาถึงโรงแรมต้องรีบนำเสื้อผ้ารองเท้าตากพัดลมแอร์เพื่อเตรียมสวมใส่ในวันรุ่งขึ้น

เสื้อผ้าชุด QC พวกเราสกปรกมอมแมมและเหม็นมาก...เลอะเทอะเปอะเปลื้อนไปด้วยดินโคลน จนแขกที่มาพักโรงแรมมองพวกเราแปลกๆ และในที่สุดผมก็ไม่ได้ซักเสื้อผ้าสักชิ้นเลย 

จนกระทั่งเช้าวันศุกร์ที่ 19 ก.ย.2557 เสร็จภารกิจพวกเราจึงเดินทางกลับสู่ TMAC

เจ้าทากตัวน้อยที่คอยดูดเลือดก็มากมายเหลือเกิน

การเดินทางเพื่อปฏิบัติงานห้วงสุดท้ายก่อนสิ้นปีงบประมาณ 2557 (30 ก.ย.2557) ครั้งนี้ รวม 12 วัน ระยะทางในการเดินทางจากกรุงเทพ-น่าน-ศรีสะเกษ-ตราด-กรุงเทพฯ รวมแล้วกว่าสามพันห้าร้อยกิโลเมตร  ถึงแม้พวกเราจะเหนื่อย แต่ผมรู้ว่ามีคนเหนื่อยกว่าเรามากมายนัก ก็คือเพื่อนพี่น้องคนหาระเบิดแห่ง นปท.ทุกคน ในการทำงานแต่ละพื้นที่ พวกเขาต้องบุกป่า ฝ่าดง ฝ่าน้ำ ฝ่าฝน ค้นหาระเบิดกันอยู่เป็นแรมเดือน พวกเราเพียงแค่เดินไปตรวจไม่กี่ชั่วโมงเท่านั้น ยังเหนื่อยถึงเพียงนี้ 

ขอคารวะพี่น้อง นปท.ทุกคนด้วยใจจริงครับ

***********************************   
ชาติชยา ศึกษิต : 23 ก.ย.2557